Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müsavilk ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı Resmi Gazete Tarih : 18.10.2001 Sayı : 24557 SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEK AHLAK KURALLARI İLE İLGİLİ MECBURİ MESLEK KARARI Amaç Madde 1- 3568 sayılı Kanun'a göre ruhsat almış Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin taşımala- rı gereken asgari nitelikler, yasal davranışları ve sorumlulukları 3568 sa- yılı Yasa ile bu Yasa'ya dayanılarak çıkarılan Yönetmeliklerle düzenlen- miştir. Bu mecburi meslek kararının amacı yasal gerekleri aşan ölçüde meslek mensuplarının kendilerini kontrol etmeleri amacıyla moral ilkeler sistemini, toplum, müşteriler ve diğer meslek mensuplarıyla ilişkilerde uyulması gereken ve yerine getirilmesi gereken kuralları içerir. Kapsam Madde 2- Bu mecburi meslek kararı ile saptanan meslek ahlak kuralları Serbest Muhasebecileri, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirleri ve Ye- minli Mali Müşavirleri ve muhasebe meslek şirketlerini (muhasebe, de- netim, müşavirlik ve tasdik şirketleri) kapsamaktadır. Bazı kurallar tüm meslek mensuplarını veya muhasebe şirketlerini kapsamayabilir. Tüm meslek mensuplarını kapsamayan ahlak kuralları bundan sonraki mad- delerde yeri geldiğinde belirtilecektir. Meslek Ahlakı ve Önemi Madde 3- Meslek ahlakı, ruhsatlı meslek mensuplarının yeterlilik, gü- venilirlik, tarafsızlık, bağımsız karar alabilme, kendi kendilerini denetle- melerinin ve dürüstlüğünün simgesidir. Meslek ahlakı kuralları, bu mes- leki kararda tanımlanan meslek ahlakı anlayışını benimseyen ruhsatlı 405 Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mai Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı meslek mensuplarını yücelttiği gibi alçaltıcı tutum ve davranışlara karşı korur. Mesleki ahlak kuralları, moral ve profesyonel davranış standartlarının seviyesini belirlediği gibi cezalandırılması gereken davranış ve tutumla- rın saptanmasında yargıların temelini oluşturur. Cezalandırılması gereken davranışlar, 3568 sayılı Yasa'nın ilgili mad- deleri ve 3568 sayılı Yasa'ya dayanılarak çıkarılan Disiplin Yönetmeliği ile diğer Yönetmeliklere göre Meslek Odaları, TÜRMOB ve gerektiğinde mahkemeler tarafından ele alınır ve bir yargıya varılır. Bu durumda toplum; ruhsatlı meslek mensuplarının (Serbest Muhase- becilerin, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin ve Yeminli Mali Müşa- virlerin) ve muhasebe meslek şirketlerinin bir Yasa'larının varlığını ve meslek mensuplarının ahlaki değerlerinin yüceliğini anlar ve meslek hakkında yargıya varır. Ahlaki kurallar, mesleğin uygulanması sonucun- da yüce değerlere sahip meslek mensuplarınca saptandığından, mes- leğe girmek isteyenler için bir rehber ve meslek mensupları için bir ölçü niteliğindedir. Mesleki Uzmanlık Madde 4 - Ruhsatlı bir meslek mensubu veya bir mesleki şirket mesleki ve ahlaki standartlarla bağdaşmayan herhangi bir iş anlaşması yapa- maz. Defter Tutma ve Finansal Tabloları Hazırlama Madde 5 - Defter tutma ve bu defterlere göre finansal tabloları hazırlama işleri yalnız Serbest Muhasebeciler ile Serbest Muhasebeci Mali Müşa- virler tarafından yapılır. Yeminli Mali Müşavirler mesleki hizmet verdikleri firmalara finansal tab- loların hazırlanması sırasında danışma hizmeti vererek yönlendirirler. Ancak finansal tabloların hazırlanmasında muhasebe defterleri tutmaları yasaklandığından Yeminli Mali Müşavirlerin doğrudan doğruya sorumlu- luk yüklenmeleri mümkün değildir. 406 Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müsavilk ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı (Danıştay 8. Daire'nin 22.01.2003 tarihli ve E: 2001/4384, K: 2003/295 sayılı kararı ile meslek kararının 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası iptal edilmiştir.) YMM'ler düzenledikleri raporlarda muhasebe işlerini yapan SM ve SM- MM'leri belirtirler. Muhasebe İlkelerine ve Standartlarına Uyma Zorunluluğu Madde 6 - Finansal tablolara esas teşkil edecek muhasebe kayıtları, ge- nel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları dikkate alınarak düzenlenir. İlgili kurum ve kurullar tarafından veya Yasa'larla belirlenen standartlara uygun olmayan Finansal Tablolar düzenlenemez. Muhasebe kaydı yapan ruhsatlı meslek mensupları, hazırladıkları, Fi- nansal Tabloların dipnotlarında genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları ile muhasebe standartlarındaki sapmaları belirtmelidirler. TÜRMOB'dan ruhsat almış bütün meslek mensupları TMUDESK (Tür- kiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu) tarafından yayınlanan standartlara uyarlar. Dürüstlük, Güvenilirlik ve Tarafsızlık Madde 7- Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler gerçekleri bilerek saptıramazlar ve 3568 sa- yılı Kanun'un 2. Maddesinde belirtilen unvanlara göre yetkili olunan işle- rin yapılması sürecinde bağımsızdırlar. İşlerini dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsızlık içinde yürütürler. Meslek mensubu, Vergi Kanunları'nın ve di- ğer Yasaların yorumlanmasında; kendi düşünceleri ve yargısı ile oluşan yorumunu destekleyen yeterli dayanakların da olması koşuluyla kararla- rında tarafsız olmak durumundadır. Meslek mensuplarının bir işverene bağlı olarak çalışması, mesleki kurallara uyarak bağımsız çalışmasına engel olmamalıdır. 407 Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mai Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı Mesleki Özen ve Titizlik Madde 8- Meslek mensupları 3568 Sayılı Yasa'nın 2'nci maddesinde yazılı işlerden unvanlarına göre yetkili oldukları mesleki hizmetleri yeri- ne getirirken, gerekli olan mesleki özen ve titizliği göstermek zorunda- dırlar. Ruhsatlı meslek mensupları, yanlarında çalıştırdıkları personelin çalışmalarının her aşamasında gerekli özen ve titizliği gösterip göster- mediklerini gözetip denetlemek durumundadırlar. Tasdik İşlerinde ve Denetimde Bağımsızlık Kuralı Madde 9 - Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir, denetim görevi ile ilgili tüm konularda bağımsız düşünmesini ve davran- masını sağlayacak koşullara sahip olmalıdır. Bağımsızlık, Yeminli Mali Müşavirlerce yapılan tasdik işleri için de gereklidir. Denetim ve tasdik işlerinde ilgili meslek mensubunun, bağımsızlığı kamu yararı ilkesini gözetmenin yanı sıra, müşterisine karşı önyargısız ve ta- rafsız bir tutum içinde bulunmayı kapsar. Aksi takdirde ruhsatlı meslek mensubu, meslek tekniği açısından ne kadar yeterli olursa olsun, de- netim sonucunda elde edilecek bulguların güvenilirliği için gerekli olan tarafsızlığını yitirecektir. Meslek mensuplarının iş alması sırasında sözleşme öncesi ya da son- rasında, maddi ya da maddi olmayan güvence vermesi yasaktır. Meslek mensubundan hizmet isteyenlerin güvence istemeleri durumunda mes- leki faaliyetin bağımsızlık ilkesi zedeleneceğinden, meslek mensupları bu tür işler için öneri veremezler. Sır Saklama Madde 10 - Ruhsatlı meslek mensupları, mesleki faaliyetleri sırasında müşterileriyle ilgili edindiği bilgileri ve sırları müşterilerinin izni olmadık- ça, mesleki faaliyetleri son bulsa dahi açıklayamazlar. Ruhsatlı meslek mensupları, sır saklama kuralına personellerinin de uymasını sağlamak- la yükümlü olup, aksine davranan personeli bir daha çalıştırmamaları ve diğer meslek mensuplarını bu kişiler hakkında bilgilendirmeleri gerekir. 408 Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müsavilk ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı Ücretler Madde 11 - (Danıştay 8. Daire'nin 22.01.2003 tarihli ve E: 2001/4380, K: 2003/294 sayılı kararı ile meslek kararının 11 inci maddesinin birinci fıkrası iptal edilmiştir.) Başka bir meslek mensubu, asgari ücretin üstünde yapılan işlere haklı bir gerekçe göstermeksizin daha düşük ücretle yapmak üzere talip ola- maz. Denetim Standartları ve Muhasebe İlkeleri Madde 12- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir TÜRMOB'un yayımladığı genel kabul görmüş denetim